Mâm cúng thôi nôi bé trai: cách chuẩn bị và nghi thức đầy đủ nhất

Thôi nôi là một nghi lễ truyền thống mang nhiều ý nghĩa thiêng liêng, dịp để gia đình cảm tạ các đấng bề trên, đặc biệt là 12 bà mụ, đức ông đã “nặn” và che chở cho bé trong suốt thai kỳ và năm đầu đời. Đồng thời, thôi nôi cũng là cột mốc đánh dấu bước trưởng thành đầu tiên, khi con rời nôi để bắt đầu hành trình khám phá thế giới xung quanh. Vậy, mâm cúng thôi nôi bé trai gồm những gì và các nghi thức cúng bái ra sao để vừa ý nghĩa, vừa đúng với phong tục truyền thống của người Việt?

Khi nào cúng thôi nôi cho bé trai?

Theo văn hóa người Việt, thôi nôi là lễ mừng em bé vừa tròn một tuổi, mốc đánh dấu bé ngừng nằm nôi và bước sang giai đoạn lớn hơn. Lễ cúng thôi nôi thường dựa vào lịch âm và cách tính ngày “gái thụt hai, trai thụt một” theo quan niệm dân gian. Nghĩa là bé gái sẽ làm lễ thôi nôi trước hai ngày, còn bé trai sẽ trước một ngày so với ngày sinh nhật âm lịch của con.

Tuy nhiên, lịch đãi tiệc mừng thôi nôi cùng người thân, bạn bè thì không nhất thiết phải theo quy tắc tính ngày này, ba mẹ có thể tùy chọn ngày giờ phù hợp với lịch trình của gia đình.

>>> Xem thêm: Những lời chúc ngày Quốc tế Thiếu nhi cảm động, nhiều yêu thương

Mâm cúng thôi nôi bé trai gồm những gì?

Lễ cúng thôi nôi mang ý nghĩa quan trọng để tạ ơn ông bà tổ tiên, các bà mụ, đức ông, vị thánh thần đã che chở và phù hộ cho bé sinh ra khỏe mạnh, bình an. Đồng thời, thôi nôi còn là dịp để cầu mong và chúc phúc những điều tốt đẹp nhất đến với con trong tương lai. Do đó, lễ cúng thôi nôi thường có mâm cúng 12 bà mụ và đức ông, mâm cúng ông bà tổ tiên, mâm cúng thần tài thổ địa, mâm cúng ông táo. 

Mâm cúng thôi nôi cho bé trai đơn giản gồm những vật phẩm dưới đây:

1. Mâm cúng 12 bà mụ và đức ông

Theo quan niệm truyền thống, bà mụ và đức ông đã che chở và phù hộ cho bé sinh ra khỏe mạnh, ăn ngon ngủ kỹ, lớn lên bình an và vui vẻ. Do đó, đây là mâm cúng quan trọng nhất trong lễ cúng thôi nôi.

Ba mẹ cần chuẩn bị mâm cỗ tạ ơn 12 bà mụ và đức ông đầy đủ những lễ vật sau:

• Một bình hoa cát tường hoặc hoa lay ơn, đồng tiền.

• 15 ly nến nhỏ.

• Một đĩa muối và gạo.

• Một chai rượu trắng.

• Một bình nước trà.

• 13 ly nước.

• Một bó nhang.

• Một đĩa bánh kẹo.

• Một bộ giấy cúng thôi nôi bé trai: một bộ đồ hình nam thế, viết tên và ngày tháng năm sinh của bé, giấy tiền vàng bạc.

• Một đĩa trái cây (ngũ quả).

• 12 đĩa trầu têm cánh phượng và 1 đĩa trầu cau nguyên.

• Một con gà trống luộc hoặc một con vịt luộc đối với mâm cúng thôi nôi bé trai miền Nam. Thậm chí nhiều gia đình chuẩn bị một cặp vịt để dâng lên các bà mụ và đức ông, thể hiện mong ước sung túc và đủ đầy.

• Một đĩa xôi lớn và 12 đĩa xôi nhỏ bằng nhau.

• Một bát chè đậu trắng lớn và 12 chén chè đậu trắng nhỏ bằng nhau.

• Một phần đồ vật tượng trưng cho các ngành nghề khác nhau như tập bút, xe, máy bay đồ chơi, tiền vàng… để thực hiện nghi thức bắt miếng – dự đoán nghề nghiệp tương lai của bé.

Ngoài ra, tùy theo phong tục thờ cúng của từng địa phương và điều kiện của từng gia đình mà mâm cúng bà mụ thôi nôi bé trai có thể gia giảm hoặc thêm các lễ vật khác như heo quay miếng hoặc nguyên con, bánh hỏi, cháo, bánh bao, bánh chưng bánh tét, bánh kem…

Ngoài ra, ba mẹ có thể lựa chọn dịch vụ mâm cúng thôi nôi trọn gói để chuẩn bị sẵn mâm cúng vừa đầy đủ lễ vật, vừa có thể chọn mâm cúng theo một tông màu sắc yêu thích, con giáp năm sinh hay bất kỳ ý tưởng sáng tạo nào trong ngày đặc biệt của con.

>>> Xem thêm: 150+ tên ở nhà cho bé trai độc lạ, dễ thương và ý nghĩa

2. Mâm cúng thôi nôi bé trai thần tài thổ địa và mâm cúng ông táo

Nếu gia đình có bàn thờ thần tài thổ địa hay bàn thờ ông táo, ba mẹ có thể chuẩn bị thêm mâm cúng các vị trong ngày thôi nôi của con, tuy nhiên không bắt buộc.

Hai mâm cúng này bao gồm các lễ vật như sau:

• Một đĩa trái cây (ngũ quả)

• Một đĩa bánh kẹo

• Một đĩa trầu cau

• Một đĩa gạo muối

• Một bộ tam sên (gồm trứng luộc, tôm hoặc cua luộc, thịt heo luộc) cho mâm cúng thần tài thổ địa, một con gà luộc cho mâm cúng ông táo.

• Nước, rượu, trà pha sẵn

• Nhang, đèn, giấy tiền vàng bạc

• Một đĩa xôi

• Một chén chè

3. Mâm cúng thôi nôi bé trai dâng lên gia tiên

Ngoài cúng mụ bà và đức ông, trong mâm cúng thôi nôi bé trai miền Trung, gia đình sẽ làm thêm mâm cúng gia tiên để trình lễ, cảm tạ và cầu mong ông bà tổ tiên phù hộ cho bé khỏe mạnh, bình an.

Tuy nhiên, mâm cúng này không bắt buộc nếu gia đình không có bàn thờ gia tiên. Đồng thời, ngoài những lễ vật cơ bản như hoa tươi, trái cây, bánh kẹo, trầu cau… lễ vật cúng ông bà tổ tiên cũng không có quy định bắt buộc. Tùy điều kiện, văn hóa của mỗi gia đình mà có thể làm mâm cơm hoặc những món đơn giản như bánh hỏi lòng heo, bánh xèo… để dâng cúng.

Nghi thức quan trọng trong lễ cúng thôi nôi bé trai

Sau đây là các nghi thức thường có trong lễ cúng thôi nôi bé trai, ba mẹ có thể tham khảo.

1. Nghi thức khấn vái, làm lễ cúng

Đây là một nghi thức chính và quan trọng trong lễ cúng thôi nôi. Sau khi chuẩn bị và bày trí đầy đủ mâm cúng thôi nôi bé trai, ba mẹ có thể tham khảo bài khấn vái dưới đây để tiến hành nghi thức cho đúng và trang trọng.

Đốt và cắm ba cây nhang, sau đó chắp tay và đọc văn khấn:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát

Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa

Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa

Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa

Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Vợ chồng con là… sinh được con trai đặt tên là… sinh ngày…

Chúng con ngụ tại…

Nay nhân ngày đầy năm chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chánh thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên… sinh ngày… được mẹ tròn, con vuông.

Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm đảnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Kết thúc đọc văn khấn, lạy ba lạy. Sau đó chờ đến khi nhang gần tàn thì đốt giấy cúng.

>>> Xem thêm: Cách đặt tên con hợp tuổi bố mẹ, tránh xung khắc, dễ nuôi, dễ thành công

2. Nghi thức cho bé bắt miếng dự đoán nghề nghiệp tương lai

Trong lễ cúng thôi nôi, bé sẽ được thực hiện nghi thức bắt miếng – bốc đồ vật tượng trưng cho một số nghề nghiệp. Ba mẹ sẽ chuẩn bị mâm đồ vật thường là 12 món, tượng trưng cho một số nghề nghiệp phổ biến (micro – ca sĩ, MC; bút – thầy giáo; máy ảnh – nhiếp ảnh gia; máy bay đồ chơi – phi công, bộ ống nghe – bác sĩ…).

Đây là nghi thức vui vẻ và được mong chờ nhất trong lễ thôi nôi, bé sẽ ngồi trước mâm đồ chơi để tự do chọn món yêu thích, xung quanh ba mẹ, ông bà và người thân hò reo, cổ vũ cho bé. Những món bé bốc được xem như một lời dự đoán về nghề nghiệp sau này cũng như mang ý nghĩa là lời chúc phúc, mong cầu con khôn lớn, tương lai thành công, xán lạn.

Trên đây là thông tin chi tiết về lễ vật trong mâm cúng thôi nôi bé trai cũng như những nghi thức cần thiết. Dựa vào những thông tin này, ba mẹ hoàn toàn có thể tổ chức một lễ cúng trang trọng, ý nghĩa và chu đáo cho ngày đặc biệt – đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình lớn khôn của con.

>>> Xem thêm: Gợi ý cách đặt tên con trai độc lạ, mang lại may mắn và phúc lành