Hướng dẫn tổ chức lễ thôi nôi cho bé gái: Cách tính ngày, mâm lễ và bài văn khấn

Cúng thôi nôi không chỉ là một nghi thức mang ý nghĩa truyền thống mà còn thể hiện lòng thành kính đối với các bậc bề trên và mong cầu phước lành, may mắn cho con trong hành trình trưởng thành. Nếu ba mẹ đang băn khoăn chưa biết phải chuẩn bị mâm cúng thôi nôi bé gái sao cho đúng phong tục và ý nghĩa, hãy tham khảo ngay hướng dẫn của ILO dưới đây.

Mâm cúng thôi nôi bé gái gồm những gì?

Mâm cúng thôi nôi bé gái là nghi thức truyền thống nhằm cảm tạ 12 bà mụ và đức ông đã bảo hộ bé trong năm đầu đời. Mâm lễ thường gồm: hoa tươi, nến, trái cây, xôi chè, gà luộc, đồ chơi tượng trưng và giấy cúng cho 12 bà mụ.

Ngoài ra, còn có mâm cúng tổ tiên, ông táo, thần tài. Lễ thôi nôi còn kèm tục “bốc đồ” để dự đoán tương lai, thể hiện lời chúc phúc và gắn kết gia đình. Việc cúng đúng phong tục giúp bé thêm may mắn, bình an và phát triển toàn diện.

Thôi nôi là gì và có ý nghĩa ra sao?

Theo quan niệm người xưa, “thôi nôi” có nghĩa là “bỏ nôi” hay chiếc giường nhỏ bé để chuyển sang giường lớn hơn, chuyển từ giai đoạn nằm nôi sang giai đoạn tập đi, tập nói… Lễ cúng thôi nôi được tổ chức khi bé tròn một tuổi, là một nghi thức truyền thống của các gia đình người Việt, được lưu truyền từ đời này sang đời khác.

Do đó, mâm cúng thôi nôi cho bé gái hay bé trai đều có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu một cột mốc trong hành trình từng bước trưởng thành của con. Đồng thời, lễ cúng thôi nôi còn là dịp để ba mẹ, gia đình tạ ơn 12 bà mụ và đức ông, các vị thần linh, tổ tiên đã “nặn” cho con hình hài khỏe mạnh, che chở cho con luôn bình an, mau ăn chóng lớn trong năm đầu đời.

Ngoài ra, trong lễ cúng thôi nôi còn có tục “bốc đồ” để dự đoán nghề nghiệp tương lai của bé như một lời mong cầu, chúc phúc cho con lớn lên thông minh, tương lai xán lạn và gặp nhiều may mắn. Đây cũng là dịp ý nghĩa đặc biệt để những người thân trong gia đình, bạn bè quây quần, ghi lại kỷ niệm ý nghĩa cùng nhau.

Tính ngày làm lễ thôi nôi cho bé gái như thế nào?

Là một phong tục truyền thống dân tộc nên lễ cúng thôi nôi thường tính ngày dựa theo âm lịch. Tùy vào văn hóa mỗi vùng miền và quan điểm của mỗi gia đình mà cách tính ngày tổ chức lễ thôi nôi cho bé có thể khác nhau.

Tuy nhiên, nhiều gia đình vẫn dựa vào quan niệm dân gian “gái thụt hai, trai thụt một” để xác định ngày làm mâm cúng thôi nôi cho bé gái. Nghĩa là, ngày thôi nôi bé gái sẽ sớm hơn 2 ngày, bé trai sớm hơn một ngày so với ngày sinh âm lịch. Ví dụ, bé trai và bé gái đều sinh ngày 6/6 âm lịch thì bé gái sẽ được làm lễ thôi nôi vào ngày 4/6, bé trai là ngày 5/6 âm lịch.

Vậy, cúng thôi nôi sai ngày có sao không? Thực tế ngày nay, vì công việc bận rộn hay muốn tạo điều kiện để người thân, bạn bè dễ dàng tham dự, nhiều gia đình đã chọn ngày cúng thôi nôi linh hoạt hơn theo lịch dương hoặc vào cuối tuần.

Song, điều quan trọng của lễ cúng thôi nôi là tấm lòng thành kính của ba mẹ, gia đình chứ không quá đặt nặng hình thức hay ngày giờ đúng – sai tuyệt đối. Do đó, nếu vì lý do khách quan không thể tổ chức đúng ngày theo phong tục truyền thống, ba mẹ có thể chọn ngày phù hợp mà vẫn đảm bảo ý nghĩa, sự thiêng liêng, ấm cúng của buổi lễ.

>>> Xem thêm: Gợi ý tên con hay, ý nghĩa qua 8 app đặt tên theo bố mẹ cực tiện lợi

Mâm cúng thôi nôi bé gái gồm những gì?

Mâm cúng thôi nôi bé gái cũng tương tự mâm cúng thôi nôi bé trai, thường bao gồm mâm cúng 12 bà mụ và đức ông, mâm cúng ông bà tổ tiên, mâm cúng thần tài thổ địa, mâm cúng ông táo để tạ ơn che chở và phù hộ bé sinh ra khỏe mạnh, bình an cũng như cầu chúc phước lành và những điều tốt đẹp nhất đến với con trong tương lai.

Cụ thể, mâm cúng thôi nôi bé gái gồm những phẩm vật như sau:

1. Mâm cúng thôi nôi bé gái dâng 12 bà mụ và đức ông

Đây là mâm cúng quan trọng nhất trong lễ cúng thôi nôi vì theo quan niệm dân gian, bà mụ và đức ông đã “nặn” nên hình hài khỏe mạnh, phù hộ cho bé mau ăn chóng lớn trong sự vui vẻ và bình an.

Các lễ vật dâng cúng bà mụ và đức ông có thể có sự khác biệt nhỏ tùy theo phong tục và truyền thống của từng vùng miền. Trong đó, các lễ vật cúng 12 bà mụ thường là 12 phần nhỏ, còn lễ vật cúng đức ông thường là một phần lớn.

Mâm cúng thôi nôi dâng lên bà mụ và đức ông thường có những lễ vật như sau:

• Một bình hoa cát tường (hoặc hoa lay ơn, đồng tiền) và 12 bông hoa tươi nhỏ cho mâm cúng 12 bà mụ.

• Cặp đèn cầy hoặc nến lớn và 12 cây nến nhỏ.

• Một đĩa muối và gạo.

• 12 ly nước lọc hoặc rượu trắng nhỏ cho mâm cúng 12 bà mụ. 3 ly rượu, 3 ly trà, 3 ly nước lọc cho mâm cúng đức ông.

• Một bó nhang.

• Một đĩa bánh kẹo.

• Bộ giấy cúng thôi nôi bé gái: 12 bộ quần áo giấy, 12 đôi hài giấy, 12 cây kim và chỉ đỏ cho 12 bà mụ. Thêm một bộ giấy tiền vàng mã đầy đủ và hình thế nữ (ghi tên, ngày tháng năm sinh bé) cho đức ông.

• Một đĩa trái cây (ngũ quả).

• 12 đĩa trầu têm cánh phượng và 1 đĩa trầu cau nguyên.

• Một con gà trống luộc nguyên con. Riêng ở các tỉnh miền Tây, nhiều gia đình chọn cúng vịt luộc, có thể là một con hoặc một cặp vịt.

• Một đĩa xôi lớn và 12 đĩa xôi nhỏ bằng nhau.

• Một tô chè trôi nước lớn và 12 chén trôi nước nhỏ bằng nhau.

• Một phần đồ vật tượng trưng cho các ngành nghề khác nhau như tập bút, gương lược, đồ chơi bác sĩ, tiền vàng… Sau khi làm lễ cúng, ba mẹ cho bé thực hiện nghi thức bắt miếng, chọn đồ vật bé thích, từ đó dự đoán nghề nghiệp tương lai của con.

Ngoài ra, tùy vào phong tục thờ cúng của từng vùng miền và điều kiện của từng gia đình mà mâm cúng thôi nôi bé gái dâng lên 12 bà mụ và đức có thể giảm hoặc thêm các lễ vật khác như heo quay miếng hoặc nguyên con, bánh hỏi, cháo, bánh bao, bánh chưng bánh tét, bánh kem…

2. Mâm cúng ông bà tổ tiên và các đấng thần linh khác

Mâm cúng thôi nôi bé gái đơn giản thì chỉ cần mâm cúng 12 bà mụ và đức ông là đủ. Tuy nhiên, nếu gia đình có bàn thờ tổ tiên, thần tài thổ địa, ông táo, ba mẹ có thể chuẩn bị thêm mâm cúng riêng để bày tỏ lòng thành và gửi gắm mong cầu bé luôn bình an, khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn trên đường đời.

Sau đây là một số lễ vật ba mẹ cần chuẩn bị:

• Mâm cúng ông bà tổ tiên: Ba mẹ có thể chuẩn bị một mâm cơm hay các món truyền thống như bánh xèo, bánh hỏi heo quay, chè xôi, trái cây…

• Mâm cúng thần tài thổ địa: 1 bình hoa tươi, 1 đĩa trái cây, 1 đĩa tam sên (thịt heo luộc, trứng luộc, tôm hoặc cua luộc), 1 đĩa xôi, 1 chén chè, 3 ly nước, nhang, đèn, bánh kẹo, vàng mã…

• Mâm cúng ông táo cơ bản gồm có 1 đĩa trái cây, một bình hoa tươi, 1 đĩa xôi, 3 chén chè, bánh kẹo, nhang, đèn…

>>> Xem thêm: Đặt tên con trai năm 2025 hợp tuổi bố mẹ: 100+ gợi ý phong thủy may mắn

Bài cúng thôi nôi bé gái

Ngoài việc chuẩn bị và bài trí đầy đủ các lễ vật, ba mẹ có thể tham khảo văn khấn dưới đây để tiến hành nghi thức cúng thôi nôi cho bé trang trọng, đúng phong tục.

Đầu tiên, đốt và cắm ba cây nhang, sau đó chắp tay và đọc văn khấn cúng thôi nôi cho bé gái:

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát

Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa

Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa

Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa

Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương

Hôm nay là ngày… tháng… năm…

Vợ chồng con là… sinh được con gái đặt tên là… sinh ngày…

Gia đình chúng con ngụ tại…

Nay nhân ngày đầy năm của cháu, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:

Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chánh thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên… sinh ngày… được mẹ tròn, con vuông.

Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.

Xin thành tâm đảnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Nam mô A Di Đà Phật!

Kết thúc bài đọc văn khấn, lạy ba lạy, chờ đến khi nhang tàn thì hóa vàng giấy tiền vàng bạc.

Thôi nôi không chỉ là dịp đánh dấu bước trưởng thành đầu tiên của bé mà còn là cơ hội để gia đình bày tỏ lòng biết ơn, gửi gắm lời chúc, mong cầu phước lành, bình an cho con trong hành trình khôn lớn. Hy vọng với những chia sẻ trên, ba mẹ có thể tự tin chuẩn bị mâm cúng thôi nôi bé gái đầy đủ, chu đáo và có một buổi lễ ý nghĩa, ấm cúng, tràn đầy yêu thương nhé.

>>> Xem thêm: Đặt tên con theo ngũ hành 2025: Hợp mệnh, may mắn cả đời