Sự tích dưa hấu: Bài học niềm tin, giá trị lao động từ Mai An Tiêm

Sự tích dưa hấu là truyện cổ tích Việt Nam kể về Mai An Tiêm – chàng trai bị vua đày ra đảo hoang nhưng đã gieo trồng được giống quả lạ có vỏ xanh, ruột đỏ, ngọt mát. Nhờ nghị lực, chăm chỉ và niềm tin vào bản thân, An Tiêm đã biến khó khăn thành cơ hội, tạo nên giống dưa hấu nổi tiếng đến ngày nay. Câu chuyện không chỉ giải thích nguồn gốc của quả dưa hấu mà còn gửi gắm bài học về lòng kiên trì, giá trị lao động và sự biết ơn thiên nhiên.

Tóm tắt truyện Sự tích dưa hấu

Ngày xưa, vua Hùng Vương thứ 17 có một người con nuôi tên là Mai An Tiêm. Chàng thông minh, tháo vát, chăm chỉ nên nhà vua hết mực yêu thương và ban nhiều bổng lộc. Thế nhưng, với bản tính thẳng thắn và cho rằng của cải phải do chính sức lao động của mình làm ra mới giá trị nên khiến vua nổi giận và đày cả gia đình An Tiêm ra đảo hoang.

Cuộc sống trên đảo hoang vô cùng khốn khó. An Tiêm không ngừng tìm cách sinh tồn và lo cho gia đình. Một hôm, chàng phát hiện chim tha đến một loại hạt lạ bèn giữ lại gieo trồng. Hạt giống nảy mầm, ra hoa, cho quả có vỏ xanh, ruột đỏ, mọng nước và có vị ngọt thanh mát. Chàng nhân giống, trồng thật nhiều, sau đó khắc tên mình lên quả rồi thả xuống biển. Nhờ vậy, thuyền buôn phát hiện và tìm đến trao đổi hàng hóa lấy quả mang về.

Vua Hùng được dâng loại quả lạ, ăn thấy ngon, biết do An Tiêm gieo trồng nên rất khâm phục liền ra lệnh đón cả gia đình chàng trở về. Từ đó, giống quả này được trồng rộng rãi khắp nơi và gọi là dưa hấu cho đến ngày nay.

>>> Xem thêm: 20 mẩu truyện cho bé 2 tuổi hay và ý nghĩa

Kể lại câu chuyện Sự tích dưa hấu đầy đủ cho bé

Ngày xưa, Vua Hùng thứ 17 có nuôi một đứa trẻ thông minh, khôi ngô đặt tên là Mai Yến, hiệu là Mai An Tiêm. Lớn lên, An Tiêm có tài tháo vát hơn người nên được vua hết mực yêu thương, tin dùng ở triều đình và thường ban cho nhiều bổng lộc. Tuy nhiên, An Tiêm chỉ muốn đi lên từ chính sức lao động của mình nên những bổng lộc vua ban, chàng thường không để tâm đến.

Vì tính tình thẳng thắn, trong một buổi yến tiệc, An Tiêm đã nói:

• Của được biếu là của phải lo, của được cho là của phải nợ.

An Tiêm còn cho rằng những thứ có được đều do bàn tay chàng làm ra chứ không phụ thuộc vào ai cả.

Vì ghen ghét, các quan trong triều tâu với vua rằng An Tiêm không biết trân trọng ân huệ và coi thường những gì vua ban. Nghe vậy, Vua Hùng nổi giận. Cho rằng chàng kiêu ngạo, vô ơn, nhà vua ra lệnh đày cả gia đình ra đảo hoang để xem với hai bàn tay trắng có sống nổi không.

Dù vô cùng lo lắng, Mai An Tiêm vẫn bình tĩnh trấn an vợ con của mình:

• Trời sinh ta, sống chết là ở trời nhưng cũng ở chính ta, có gì phải lo!

Trên hòn đảo hoang vu, cả gia đình An Tiêm kiếm ăn bằng cách hái rau quả dại và trồng trọt xung quanh nơi ở, săn bắt thú rừng và ra biển mò cua bắt cá. Nhờ vào bản tính siêng năng, chịu thương chịu khó, tuy cuộc sống khốn khó nhưng cả gia đình vẫn có miếng ăn sống qua ngày.

Một hôm, An Tiêm bắt gặp một con chim đang ăn một loại quả gì đó có màu đỏ. Thấy chàng, chim hoảng sợ bay đi. Nghĩ chim ăn được chắc người cũng ăn được, chàng liền nếm thử thì thấy quả có vị thơm, ngon ngọt và tươi mát. Sau đó, An Tiêm cẩn thận nhặt từng hạt đem về gieo trồng, chăm sóc.

Ít lâu sau, hạt nảy mầm, mọc dây lá lan rộng và ngày càng sai quả. Khi quả lớn bằng cái niêu cơm, có màu xanh sẫm và vỏ ngoài mỏng dần, đàn chim kéo đến ăn. Biết là đã đến lúc thu hoạch, An Tiêm hái quả bổ ra thì vô cùng ngạc nhiên. Bên trong quả đỏ au, mọng nước, cắn thử một miếng thì vị ngọt thanh, tươi mát lan tỏa khắp miệng.

Quá đỗi hạnh phúc, vợ chồng chàng tiếp tục nhân giống và gieo trồng. Mỗi vụ thu hoạch, An Tiêm lại khắc tên lên quả rồi thả trôi trên biển với hy vọng có ai vớt được sẽ tìm ra mình. Bao nhiêu quả đã thả xuống biển vẫn biệt tăm nhưng An Tiêm vẫn không nản lòng.  

Một ngày nọ, có chiếc thuyền buôn vớt được, ăn thấy ngon ngọt liền ghé vào đảo tìm hiểu về loại quả này. Tiếng lành đồn xa, rất nhiều thuyền buôn sau đó ghé đảo đổi gạo muối lấy quả mang về đất liền. Từ đó gia đình An Tiêm có thêm thức ăn và đồ dùng, cuộc sống trở nên khấm khá hơn.

Về phần Vua Hùng, sau khi đuổi cả nhà An Tiêm thì có phần day dứt và có phần chạnh lòng khi nghĩ đến gia đình con nuôi có lẽ đã chết đói nơi đảo hoang. Một hôm nọ, một thị thần dâng lên nhà vua quả lạ, khi ăn rất ngọt và thanh mát. Vua liền hỏi xuất xứ thì biết được quả này do An Tiêm trồng ngoài đảo hoang. Vua khâm phục và biết mình đã sai liền cho người đón gia đình An Tiêm trở về.

Trở về, An Tiêm mang theo rất nhiều hạt giống, phân phát cho bà con và truyền dạy cách gieo trồng, chăm sóc. Từ đó, khắp nơi trên đất nước đều có một loại quả chín đỏ, mọng nước, vị thơm ngon, ngọt mát và đó chính là quả dưa hấu ngày nay.

Tương truyền, vùng đất ven biển huyện Nga Sơn (Thanh Hóa) xưa kia là một biển nước mênh mông, có hòn đảo hoang do Mai An Tiêm khai phá. Đây cũng là nơi trồng được giống dưa hấu ngon hơn cả. Ngày nay đảo hoang trong truyền thuyết là vùng đất thuộc xã Nga Phú và Nga An của huyện Nga Sơn.

>>> Xem thêm: Top 20 + truyện cho bé 6 tuổi nổi tiếng và được yêu thích nhất.

Truyện Sự tích dưa hấu tiếng Anh

The Legend of the Watermelon is a famous Vietnamese folktale about Mai An Tiem, an adopted son of King Hung. Exiled to a deserted island with nothing, he discovered strange seeds dropped by birds. He planted them, and from the soil grew watermelons with green rinds and sweet red flesh.

By carving his name on the fruits and letting them float to sea, traders found the island and spread the fruit across the land.

The king, impressed by his resilience, welcomed him back. The story teaches children about perseverance, hard work, and believing in oneself.

3 bài học hay từ truyện Sự tích dưa hấu

1. Tin vào bản thân và không ngừng hy vọng

Dù bị đày ra đảo hoang với hai bàn tay trắng, Mai An Tiêm vẫn không hề tuyệt vọng, chàng vẫn tin “trời sinh voi, ắt sinh cỏ”, dù khó khăn đến đâu vẫn có cách giải quyết và trấn an vợ con “sống chết là ở trời và ở ta, việc gì phải lo”. Hơn nữa, khi trồng được giống dưa quý, chàng đã kiên trì khắc tên mình lên rất nhiều quả dưa rồi thả trôi ra biển và không ngừng hy vọng thuyền buôn sẽ tìm đến.

Hành động này cho thấy Mai An Tiêm có niềm tin mạnh mẽ vào bản thân và thành quả lao động của mình. Không chờ đợi may mắn, chàng chủ động tìm cách đưa sản vật của mình đến với nhiều người. Truyện Sự tích quả dưa hấu dạy bé không ngừng nuôi hy vọng, giữ vững niềm tin vào bản thân, con sẽ vượt qua được thử thách và khẳng định giá trị của mình.

>>> Xem thêm: 365 câu chuyện ngắn kể bé nghe mỗi tối: Dễ ngủ, tăng tư duy, gắn kết gia đình

2. Sự tích dưa hấu đề cao đức tính chăm chỉ lao động

Trên đảo hoang, Mai An Tiêm cùng vợ con đã phải khai khẩn đất đai, dùng sức mình để tìm kiếm thức ăn sống qua ngày. Hơn hết, chàng đã trồng được giống quả lạ, ngon ngọt và tươi tốt trên mảnh đất khắc nghiệt. Chính nhờ sự chăm chỉ, chịu khó lao động, cả gia đình An Tiêm không chỉ sống sót mà còn trở nên sung túc và mở ra cơ hội trở về đất liền.

Nếu niềm tin giúp ta không ngừng hy vọng, thì bài học thứ hai mà Sự tích dưa hấu dạy bé là lao động giúp biến hy vọng thành hiện thực. Bé cần hiểu rằng, thành quả sẽ đến từ sự bền bỉ và chăm chỉ làm việc không ngừng.

3. Biết ơn và trân trọng những thứ thiên nhiên ban tặng

Nhờ những hạt giống được chim tha đến, Mai An Tiêm đã trồng được quả dưa hấu ngon ngọt, cứu sống cả gia đình. Từ đó, ba mẹ có thể dạy bé hiểu rằng, thiên nhiên luôn ban tặng cho con người những món quà quý giá như cây trái, nước uống, không khí trong lành… Bé cần biết ơn, trân trọng cũng như giữ gìn môi trường và những gì thiên nhiên đã ban tặng.

>>> Xem thêm: Sự tích cây khế song ngữ: Truyện kể cho bé kèm bài học sâu sắc.

Đố vui về Sự tích dưa hấu cùng bé

Những câu hỏi đố vui không chỉ giúp bé ghi nhớ nội dung truyện mà còn giúp việc học trở nên thú vị và tự nhiên hơn. ILO gợi ý ba mẹ một số câu đố vui về Sự tích dưa hấu để bé vừa giải trí, vừa tiếp thu những bài học ý nghĩa:

• Câu 1: Ai là nhân vật chính trong truyện Sự tích dưa hấu?

Đáp án: Mai An Tiêm.

• Câu 2: Vì sao Mai An Tiêm tìm thấy hạt dưa hấu?

Đáp án: Chim đã tha quả đến đảo ăn và nhả hạt.

• Câu 3: Mai An Tiêm đã làm gì để mọi người ngoài đảo biết đến dưa hấu?

Đáp án: Khắc tên mình lên quả dưa rồi thả trôi ra biển.

• Câu 4: Quả dưa hấu có đặc điểm gì đặc biệt?

Đáp án: Vỏ xanh, ruột đỏ, ăn vào mát và ngọt.

• Câu 5: Vì sao Mai An Tiêm và gia đình bị đày ra đảo hoang?

Đáp án: Nhà vua hiểu lầm chàng kiêu ngạo và vô ơn.

• Câu 6: Ý nghĩa truyện Sự tích dưa hấu là gì?

Đáp án: Dạy bài học về kiên trì, chăm chỉ lao động, tin vào bản thân và biết ơn thiên nhiên.

• Câu 7: Truyện Sự tích dưa hấu bắt nguồn từ đâu?

Đáp án: Truyện gắn với vùng đất Nga Sơn (Thanh Hóa), nơi được cho là Mai An Tiêm từng khai phá và trồng dưa.

Truyện Sự tích dưa hấu không chỉ kể lại hành trình vượt khó của Mai An Tiêm và giải thích nguồn gốc của quả dưa hấu ngày nay mà còn dạy bé nhiều điều quý giá. Đó là không ngừng hy vọng, tin vào giá trị của bản thân, chăm chỉ lao động hay yêu thiên nhiên. Ba mẹ hãy cùng bé đọc thêm nhiều truyện cổ tích khác để vừa vui vừa học thêm thật nhiều bài học ý nghĩa nhé!

>>> Xem thêm: 15 truyện cho bé 3 tuổi ý nghĩa, nên kể cho bé nghe hằng đêm