Cô bé bán diêm: Truyện cổ tích lay động lòng người và bài học nhân văn

Cô bé bán diêm là truyện ngắn nổi tiếng của Andersen, kể về bé gái nghèo đi bán diêm trong đêm giao thừa giá rét. Mỗi que diêm thắp sáng mang đến ảo ảnh hạnh phúc, trước khi em ra đi trong giấc ngủ bình yên và đoàn tụ cùng bà nơi thiên đường. Tác phẩm lay động lòng người, khơi dậy lòng trắc ẩn và nhắc nhở chúng ta biết yêu thương, sẻ chia với những số phận kém may mắn.

Tìm hiểu truyện Cô bé bán diêm

1. Tác giả truyện cổ tích Cô bé bán diêm là ai?

Hans Christian Andersen (1805 – 1875) là nhà văn nổi tiếng của Đan Mạch. Tuổi thơ của ông gắn liền với cuộc sống thiếu thốn, sớm mồ côi cha và phải làm nhiều nghề để kiếm sống.

Chính cuộc sống cơ cực ấy đã trở thành nguồn cảm hứng để ông sáng tác nên nhiều tác phẩm giàu giá trị nhân văn, đặc biệt là truyện viết cho thiếu nhi. Andersen để lại nhiều tác phẩm nổi tiếng và được yêu thích như Bầy chim thiên nga, Nàng tiên cá, Bộ quần áo mới của hoàng đế, Nàng công chúa và hạt đậu… Trong đó, Cô bé bán diêm là một trong những truyện ngắn xúc động nhất của ông.

Tóm tắt câu chuyện Cô bé bán diêm

Cô bé bán diêm kể về số phận đáng thương của một em bé mồ côi mẹ, bà mất sớm, phải sống với người cha độc ác trong cảnh nghèo túng. Vào đêm giao thừa, cô bé mặc trên người bộ quần áo mỏng manh, chân trần, ôm theo một hộp diêm đi khắp phố để bán nhưng chẳng ai mua. Bụng đói, cơ thể rét run, em không dám trở về nhà vì sợ cha đánh.

Kiệt sức, em ngồi nép vào một góc tường, quẹt từng que diêm để sưởi ấm. Trong ánh sáng le lói của que diêm đầu tiên, em thấy một chiếc lò sưởi đỏ rực tỏa hơi ấm. Lần thứ hai, em thấy một bàn tiệc thịnh soạn với món ngỗng quay. Lần thứ ba, em thấy cây thông Noël rực rỡ ánh nến. Và đến lần thứ tư, em thấy bà, người mà em thương yêu nhất đang hiền từ nhìn em. Sợ rằng bà sẽ biến mất, cô bé liền vội quẹt hết những que diêm còn lại để được ở bên bà lâu hơn.

Đến khi que diêm cuối cùng vụt tắt, em đã ra đi giữa cái lạnh giá buốt, trong giấc mơ bình yên và đầy yêu thương của bà. Sáng hôm sau, mọi người chỉ thấy em bé nằm đó, trên tay vẫn đang cầm những que diêm đã tàn cùng nụ cười bình yên như thể em chỉ đang chìm vào một giấc mơ đẹp.

>>> Xem thêm: Truyện Thạch Sanh (song ngữ): Bài học về thiện, ác và lòng nhân ái cho bé

Kể truyện cổ tích Cô bé bán diêm

Một đêm giao thừa mùa đông rét buốt, có một bé gái nhỏ đầu trần, chân đất đi trong bóng tối. Hai chiếc giày của cô khá rộng liên tục bị văng mất. Một chiếc bị xe ngựa nghiến và dính theo dòng tuyết cùng bánh xe trôi đi. Một chiếc được một thằng bé lượm được nhưng nó lại mang về làm nôi cho chó. Vì vậy, em không có giày để đi.

Thời tiết lạnh buốt làm đôi chân em đỏ ửng, bầm tím. Chiếc tạp dề đựng đầy những que diêm và vỏ bao ngoài. Em cố tìm chỗ đông người nhưng ai cũng rảo bước rất nhanh và không ai bận tâm đến em.

Em bé lang thang, tuyết phủ đầy trên người, bụng đói, trông rất đáng thương. Cả đêm giao thừa trên phố đèn sáng rực cùng với mùi ngỗng quay khiến em càng đói hơn. Em nhớ lại khi bà nội còn sống, em cũng được đón giao thừa hạnh phúc. Khi bà mất gia đình ly tán, những ngày tháng ấm áp mất đi thay vào đó là lời mắng nhiếc và chửi rủa mỗi ngày của cha.

Em ngồi trong một góc tường co ro. Trời mỗi lúc một khuya, gió thốc ngoài cửa vào càng rét buốt nhưng không một ai quan tâm đến em. Về nhà cũng lạnh như vậy, mà em phải bán hết số diêm, nếu không sẽ bị cha mắng.

Được một lúc tay em bé bán diêm lạnh buốt và cứng đơ. Em quẹt một que diêm hơ những ngón tay. Ngọn lửa sáng rực rỡ khiến em tưởng như mình đang ngồi trước đống lửa hồng rực vậy. Em hơ tay trên ngọn lửa và ao ước có được chiếc lò sưởi thì quá tốt. Bỗng, nghĩ đến việc chưa bán được bao diêm nào, em vẫn sợ bị cha mắng.

Em tiếp tục quẹt que thứ hai, que diêm sáng rực. Em bé nhìn thấy bức tường như một tấm rèm. Bên trong là bàn ăn thịnh soạn có cả món ngỗng quay. Điều kỳ diệu là ngỗng cùng cả dao, đĩa tiến về phía em. Rồi que diêm vụt tắt. Mọi ảo giác đều biến mất trả lại khung cảnh lạnh lẽo với những bức tường trống trơ, gió bấc thổi mạnh, đường phố vắng teo. Mọi người rảo bước đi trên đường, không một ai tỏ ra quan tâm tới người nghèo khổ như em.

Em tiếp tục quẹt que diêm thứ 3. Em thấy cả một cây thông Noël to đùng, được trang trí lộng lẫy đầy nến, cây xanh tươi tốt thành bức tranh màu rực rỡ. Em định với tay về cây thông nhưng que diêm tắt. Em thấy tất cả ngọn nến bay lên như sao trời. Khi thấy sao đổi ngôi đồng nghĩa có một linh hồn đang bay lên trời với thượng đế. Em tiếp tục quẹt một que diêm nữa và thấy người bà hiền từ xuất hiện.

Em vội thốt lên:

• Bà ơi, bà đừng bỏ cháu một mình ở nơi này. Lúc trước bà bảo cháu ngoan sẽ được gặp lại bà. Cháu xin bà nói với thượng đế cho cháu theo bà với.

Que diêm vụt tắt, khiến mọi hình ảnh tan biến. Em vội quẹt thêm que diêm để níu bà ở lại với mình. Em thấy bà cầm lấy tay em và bay cao mãi, chẳng còn sợ hãi và đói rét.

Sáng hôm sau, bầu trời xanh, tuyết vẫn phủ kín mặt đất, ai cũng vui vẻ ra khỏi nhà chào đón năm mới. Họ thấy một cô bé bán diêm chết trong giá lạnh đêm giao thừa, trên môi vẫn còn nở nụ cười. Có rất nhiều bao diêm xung quanh, trong đó một bao mà em đã đốt hết để sưởi ấm cho mình. Không ai nhìn thấy cảnh lung linh ấy, nơi hai bà cháu đã đoàn tụ trong niềm vui và hạnh phúc.

>>> Xem thêm: Câu chuyện bó đũa song ngữ: Bài học về tình thân và sức mạnh đoàn kết

Kể chuyện Cô bé bán diêm bằng tiếng Anh

On a freezing winter night, snow fell thick and white, and the icy wind swept through every street. While families gathered together in warm homes, a tiny little girl wandered outside, clutching a bundle of matches – cold, hungry, and trembling.

Her mother had passed away, leaving her with a harsh father. Poverty forced her to sell matches on the streets to survive. Yet all day long, no one bought a single match, nor did anyone give her even a coin.

As night fell, the windows of the houses glowed with light, and people gathered joyfully around New Year’s feasts. Meanwhile, the little girl still walked alone in the bitter cold – barefoot, dressed in thin rags, her cheeks flushed red from the biting wind.

Afraid to return home without selling anything, for fear of being scolded, she crept into the corner of a wall sheltered from the wind. To chase away the cold, she struck a match.

Strangely, the flame glowed bright, and she imagined herself sitting before a warm fireplace. But when the match went out, everything vanished.

She struck another match, and in its faint glow, she imagined a lavish feast with roasted goose on the table. But when the flame flickered out, the food disappeared.

She lit a third match. This time, a Christmas tree appeared, shining brightly with twinkling candles, just like a dream. She reached out her hand to touch it but then it too faded away.

With the last match, she saw her beloved grandmother, the one who had loved her most in the world. Her grandmother smiled gently and opened her arms wide to embrace her. In desperation, the little girl struck all the remaining matches, wishing her grandmother would not disappear.

And then, in the magical glow, she followed her grandmother, leaving behind the cold, cruel world for a place free of hunger, pain, and sorrow.

The next morning, people found her sitting quietly in the corner, her cheeks rosy, a faint smile on her lips, and beside her a bundle of matches burned nearly to the end. No one knew that she had passed away gently, carried off in her final dream, with the last light and love of her life.

>>> Xem thêm: Câu chuyện Cô bé Lọ Lem (song ngữ) dạy bé nhiều điều hay.

Thông điệp nhân văn từ truyện Cô bé bán diêm

1. Khơi gợi lòng trắc ẩn, quan tâm đến những mảnh đời khó khăn

Trong đêm đông lạnh buốt, cô bé bán diêm nhỏ bé lang thang, bụng đói, chân trần, áo quần rách mỏng manh giữa dòng người qua lại. Thế nhưng, không có lấy một ánh mắt thương cảm, không một bàn tay đưa ra giúp đỡ em. Để rồi những que diêm nhỏ bé bùng lên ánh sáng le lói, đem lại cho em chút hơi ấm và dẫn em vào những ảo ảnh đầy yêu thương. Nơi em tìm thấy niềm an ủi cuối cùng là được gặp người bà hiền từ mà em yêu thương nhất trước khi khép mắt trong giá lạnh khắc nghiệt.

Hình ảnh ấy đánh thức lòng trắc ẩn bên trong mỗi chúng ta. Qua đó, ba mẹ dạy bé cần biết đồng cảm, quan tâm, sẻ chia với những người gặp khó khăn quanh mình. Dù chỉ là một lời thăm hỏi, một hành động nhỏ, con cũng có thể mang lại niềm vui và hơi ấm cho họ.

2. Truyện Cô bé bán diêm dạy bé không ngừng giữ niềm tin và nuôi hy vọng

Những que diêm nhỏ bé trong tay cô bé vừa mong manh, vừa mang một sức mạnh đặc biệt. Mỗi ánh lửa bùng lên tuy chỉ thoáng chốc rồi vụt tắt nhưng là cánh cửa đưa em vào những ký ức ấm áp, nơi em được gặp lại người bà yêu thương nhất. Trong câu chuyện, niềm tin và hy vọng không thể thay đổi số phận khắc nghiệt của cô bé bán diêm, nhưng chính chúng đã sưởi ấm tâm hồn, mang đến cho em niềm an ủi và sự thanh thản trước khi khép mắt.

Bài học mà trẻ nhận được là dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, hãy luôn nuôi hy vọng và có niềm tin vào vào bản thân và cuộc sống. Bởi đó là sức mạnh giúp ta kiên cường và tìm thấy ánh sáng trong bóng tối.

>>> Xem thêm: Công chúa ngủ trong rừng (song ngữ) và những bài học quý cho bé.

3. Biết yêu thương và trân quý gia đình

Trong câu chuyện, cô bé bán diêm sống trong cảnh thiếu thốn cả vật chất lẫn tình thương, không có một mái ấm gia đình đúng nghĩa. Điều em khao khát nhất là được trở về bên bà, người yêu thương và che chở em vô điều kiện. Từ đó, trẻ sẽ biết trân trọng ông bà, cha mẹ và hạnh phúc gia đình, bởi gia đình chính là nơi ta tìm thấy tình yêu thương, sự chở che, an ủi và bình yên quý giá nhất. Chính nền tảng ấy sẽ nuôi dưỡng trong trẻ lòng nhân ái và cách đối xử nhân hậu, yêu thương với những người xung quanh.

>>> Xem thêm: Kể chuyện đêm khuya cho bé: 5 truyện giúp bé ngủ ngon

Câu hỏi thường gặp về truyện Cô bé bán diêm

1. Cô bé bán diêm có hoàn cảnh như thế nào?

Cô bé bán diêm sống trong cảnh nghèo khổ, mẹ và bà mất sớm, phải ở với người cha độc ác thiếu tình thương. Hằng ngày em đi bán diêm để mưu sinh, nếu không bán được sẽ bị cha đánh mắng.

2. Cô bé bán diêm đã quẹt bao nhiêu que diêm?

Theo truyện, cô bé quẹt diêm 5 lần. Mỗi lần thắp sáng em lại thấy ảo ảnh: lò sưởi, bàn tiệc, cây thông Noël, bà hiền từ và cuối cùng là hình ảnh hai bà cháu đoàn tụ.

3. Thông điệp chính của truyện Cô bé bán diêm là gì?

Truyện gửi gắm lòng trắc ẩn với những số phận bất hạnh, phê phán sự vô cảm trong xã hội. Đồng thời, tác phẩm khơi dậy niềm tin và ước mơ về một cuộc sống nhân ái, đầy yêu thương.

>>> Xem thêm: Lưu ngay 5 truyện cho bé 5 tuổi thú vị và bổ ích trước khi đi ngủ

4. Que diêm là gì?

Que diêm là thanh gỗ nhỏ, đầu tẩm hợp chất dễ bắt lửa, dùng để tạo ra ngọn lửa khi quẹt vào bề mặt nhám. Trong đời sống, diêm thường dùng để thắp nến, nhóm lửa, nấu ăn.

5. Ý nghĩa que diêm trong truyện Cô bé bán diêm?

Que diêm tượng trưng cho hy vọng và tình thương. Dù nhỏ bé và nhanh tàn, mỗi que diêm mang đến cho cô bé niềm an ủi, giúp em thoát khỏi giá lạnh bằng những ảo ảnh hạnh phúc.

Truyện Cô bé bán diêm không chỉ là câu chuyện cổ tích lay động lòng người mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về tình yêu thương và lòng nhân ái. Qua hình ảnh em bé nghèo khổ giữa đêm đông lạnh giá, Andersen đã gửi gắm thông điệp về sự sẻ chia, đồng cảm và niềm tin vào một thế giới tốt đẹp hơn. 

Khi ba mẹ thường xuyên kể chuyện cho bé nghe, con sẽ dần biết thương cảm trước những mảnh đời bất hạnh, học cách trân trọng gia đình và nuôi dưỡng lòng nhân hậu. Ngoài ra, phiên bản tiếng Anh của truyện cũng là cách để bé học từ vựng mới một cách tự nhiên, nhẹ nhàng và đầy hứng thú.

>>> Xem thêm: Truyện Cô bé quàng khăn đỏ và bài học vâng lời cha mẹ (song ngữ)