Sự thật về những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm

Sữa là nguồn dưỡng chất tối ưu và quan trọng cho trẻ nhỏ. Thế nhưng thời gian gần đây xuất hiện thông tin về những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm trên các diễn đàn và mạng xã hội. Liệu điều này có thật sự đúng? Ba mẹ cùng ILO tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Trẻ dậy thì sớm do đâu?

Trước khi tìm hiểu sự thật về những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm, ba mẹ cùng ILO tìm hiểu một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ dậy thì sớm.

• Dậy thì sớm do não bộ: Một số bất thường bẩm sinh về cấu trúc não, khối u, bệnh viêm não hoặc các chấn thương vùng não bộ kích thích vùng hạ đồi – tuyến yên hoạt động sớm. Điều này khiến bé sớm xuất hiện các biểu hiện dậy thì.

• Những bất thường từ cơ quan sinh sản hoặc hoặc tuyến nội tiết: Các bệnh lý tuyến giáp, tuyến thượng thận, u buồng trứng, u tinh hoàn… có thể gây ra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ nhỏ.

• Gen di truyền và giới tính: Hai yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định độ tuổi dậy thì. Hiện nay, nguy cơ bé gái dậy thì sớm thường cao hơn bé trai.

• Tiếp xúc các chất gây rối loạn nội tiết tố: Các loại mỹ phẩm chứa thành phần nội tiết có khả năng kích thích sản sinh hormone sinh dục. Các loại đồ nhựa tái chế chứa phtalat làm xáo trộn hay nguy hiểm hơn là phá vỡ nội tiết khiến bé sớm dậy thì.

• Chế độ ăn uống thiếu khoa học: Ăn nhiều thực phẩm giàu đường và chất béo, đồ ăn nhanh, nước ngọt có ga; đặc biệt là các thực phẩm chứa hormone tăng trưởng gây kích thích hormone sinh dục phát triển mạnh khiến trẻ dậy thì sớm.

• Bệnh béo phì: Hormone leptin tiết ra từ các tế bào chất béo kích thích trẻ thèm ăn, phát triển các cơ quan sinh sản nên trẻ béo phì dễ dậy thì sớm.

Có hay không những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm?

Với thành phần giàu dinh dưỡng, sữa có vai trò quan trọng trong việc giúp trẻ phát triển toàn diện về chiều cao, cân nặng và trí não. Hiện nay, chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh uống nhiều sữa dẫn đến tình trạng dậy thì sớm ở trẻ em.

Tuy nhiên, xét về các nguyên nhân dẫn đến việc trẻ dậy thì sớm, sữa có thể gián tiếp thúc đẩy quá trình dậy thì diễn ra sớm.

1. Uống nhiều sữa gây béo phì, dẫn đến dậy thì sớm

Không có chế độ dinh dưỡng phù hợp với lứa tuổi, thể trạng, uống quá nhiều sữa dẫn đến cơ thể trẻ dư chất, thừa năng lượng. Sữa là sản phẩm rất nhanh hấp thụ, nếu bé uống quá nhiều sữa so với mức quy định sẽ khiến cơ thể giảm hấp thu lượng dinh dưỡng từ các nguồn thực phẩm khác. Đồng thời, bé uống sữa nhiều đường càng làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì. Điều này là một trong những yếu tố khiến bé sớm xuất hiện các biểu hiện dậy thì.

2. Sữa tươi, một trong những loại sữa có nguy cơ làm trẻ dậy thì sớm

Sữa tươi nguyên chất từ bò sữa được chăn nuôi bằng phương pháp công nghiệp là nguyên nhân trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Cụ thể, bò sữa được nuôi trong chuồng trại kín, ăn thức ăn công nghiệp trộn, thậm chí tiêm hormone tăng trưởng (rbGH, bGH) để bò nhanh lớn, nhiều sữa. Từ đó cho ra sản phẩm sữa tồn dư lượng lớn hormone tăng trưởng. Nếu bé uống quá nhiều các loại sữa này có khả năng cao gặp phải tình trạng dậy thì sớm.

Những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm: Lưu ý cách chọn sữa

Tuy chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh có những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm nhưng sữa tồn dư hormone tăng trưởng ảnh hưởng đến sức khỏe vẫn đang là mối lo ngại của ba mẹ.

Sau đây là một số tiêu chí quan trọng giúp ba mẹ lựa chọn sữa an toàn, nhất là sữa tươi – được xem có khả năng là một trong những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm.

• Đọc kỹ bao bì để biết rõ nguồn gốc của sữa, đảm bảo nguồn nguyên liệu, nguồn nước sạch, an toàn.

• Bò được nuôi để lấy sữa không sử dụng thức ăn công nghiệp chứa hormone tăng trưởng. Kỹ lưỡng hơn, ba mẹ có thể tìm hiểu bò lấy sữa được nuôi tại quốc gia có khí hậu, thổ nhưỡng ưu ái để chăn nuôi bò sữa hay không? Bò sữa được nuôi bằng phương pháp gì, được chăm sóc như thế nào?

• Quy trình sản xuất an toàn, khép kín, đảm bảo tiêu chuẩn nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh thực phẩm, xử lý sữa.

>>> Xem thêm: Cách dạy trẻ 5 tuổi vào lớp 1 với tâm thế sẵn sàng

Hạn chế nguy cơ trẻ dậy thì sớm bằng cách nào?

Trẻ dậy thì sớm hay không có thể được quyết định bởi gen di truyền. Thế nhưng đây chỉ là một trong các nguyên nhân, ba mẹ hoàn toàn có thể chủ động giúp con giảm thiểu nguy cơ này. Dưới đây là một số lưu ý:

•  Không nên uống quá nhiều sữa: Dù chưa có bằng chứng khoa học cho thấy sữa làm trẻ dậy thì sớm nhưng việc uống quá nhiều sữa, dư dưỡng chất, đường và năng lượng dẫn đến tình trạng béo phì. Đây là một trong những yếu tố khiến bé dậy thì sớm mà ba mẹ nên lưu ý.

• Xây dựng lối sống lành mạnh: Chế độ sinh hoạt khoa học, ăn ngủ đúng giờ kết hợp vận động, luyện tập thể dục thể thao thường xuyên.

• Chế độ dinh dưỡng cân bằng: Ba mẹ cần xây dựng một thực đơn cân bằng dưỡng chất, bổ sung nhiều vitamin và khoáng chất từ thực phẩm xanh, rau củ, trái cây, đảm bảo đủ chất đạm. Đồng thời hạn chế cho con ăn quá nhiều thực phẩm giàu chất béo, thức ăn nhanh, nhất là thực phẩm chứa chất kích thích, ảnh hưởng hormone làm trẻ dậy thì sớm.

• Tránh tiếp xúc các chất độc hại: các loại mỹ phẩm không phù hợp lứa tuổi, các đồ dùng bằng nhựa tái chế chứa BPA, phthalates…

• Theo dõi sức khỏe, quan tâm trẻ nhiều hơn: Ba mẹ cần theo dõi cả sức khỏe thể chất và tâm lý của con để kịp thời phát hiện trẻ có những biểu hiện thay đổi tâm sinh lý do dậy thì sớm. Từ đó đồng hành, đưa con đi gặp bác sĩ để được thăm khám và tư vấn.

>>> Xem thêm: Cách hạ sốt nhanh nhất cho trẻ an toàn tại nhà

Những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm, giải đáp một số câu hỏi thường gặp

1. Ăn nhiều đậu nành có làm trẻ dậy thì sớm không?

Đậu nành chứa isoflavones. Đây là một hợp chất có cấu trúc tương tự estrogen (hormone nữ). Điều này khiến ba mẹ lo ngại đậu nành có thể kích thích quá trình dậy thì sớm ở trẻ. Mặc dù có cấu trúc tương tự nhưng hoạt tính và hàm lượng isoflavones có trong đậu nành không đủ mạnh để gây dậy thì sớm cho trẻ em.

Tuy nhiên, bạn nên cho bé ăn các món ăn chế biến từ đậu nành với lượng vừa phải, kết hợp cùng các loại thực phẩm khác để đảm bảo cung cấp chế độ dinh dưỡng cân bằng.

2. Bé gái dậy thì sớm có ảnh hưởng nghiêm trọng không?

Bé gái dậy thì sớm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Một trong số đó phải kể đến:

• Rối loạn nội tiết: Dậy thì sớm gây mất cân bằng hormone, khiến bé gái có nguy cơ gặp các vấn đề như rối loạn kinh nguyệt, buồng trứng đa nang…

• Ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao: Trẻ dậy thì sớm thường tăng trưởng chiều cao nhanh chóng trong giai đoạn đầu. Sau đó quá trình này sẽ chậm lại. Khi trưởng thành, trẻ có thể sẽ thấp hơn so với bạn bè cùng tuổi.  

• Thay đổi tâm lý: Bé gái dậy thì sớm thường có những thay đổi tâm lý bất thường như dễ cáu gắt, trầm cảm, lo âu, tự ti do cơ thể phát triển khác biệt so với bạn bè cùng trang lứa.

• Rủi ro bị xâm hại: Dậy thì sớm khiến bé tò mò các vấn đề liên quan đến giới tính, tình dục. Khi còn quá nhỏ, chưa được giáo dục giới tính kỹ càng, chưa có kiến thức, nhận thức đúng đắn, bé dễ trở thành mục tiêu của những kẻ có ý đồ xấu.

Tóm lại, sữa không phải là “thủ phạm” chính gây dậy thì sớm và chưa có nghiên cứu nào chứng minh có những loại sữa làm trẻ dậy thì sớm. Dù vậy, ba mẹ cũng cần xây dựng cho con một chế độ ăn uống cân đối, uống sữa vừa đủ, chọn sữa phù hợp với thể trạng và độ tuổi để đảm bảo sự phát triển toàn diện của trẻ.

>>> Xem thêm: Trẻ ăn yến có dậy thì sớm không? 6 thựcphẩm cần tránh